Geschiedenis van het Sint Elisabeth ziekenhuis in Almelo

In kleine stapjes naar een echt ziekenhuis

Op 9, 10 en 11 juni is onze voorstelling 'In de ban van Elisabeth'. En die voorstelling is niet voor niets in Theater Hof 88 in Almelo. Het huidige theater was vroeger onderdeel van het Elisabeth ziekenhuis. In deze bijdrage op onze weblog lees je meer over de geschiedenis van dat ziekenhuis.

Operatiekamer in 1946

In het verleden was de ziekenzorg vooral in handen van religieuzen; vandaar ook de oude aanspreektitels voor het verplegend personeel: “zuster” en “broeder”. Pas aan het einde van de negentiende eeuw begon men gezondheidszorg te beschouwen als een factor van algemeen maatschappelijk belang. Vanaf die tijd ontstonden, vaak op particulier initiatief de eerste kleine ziekenhuizen.

Op 2 mei 1890 werd op initiatief van het departement van de Maatschappij tot ‘t nut van het Algemeen in Almelo een commissie in het leven geroepen ter voorbereiding van de oprichting van een algemeen ziekenhuis . Dit resulteerde in 1892 in de vestiging van  een “algemeen ziekenhuis” in de villa “Bella Vista” aan de Brugstraat in Almelo, geschonken door mevrouw Cardinaal-Tak ( 1845-1925).

Ziekenzaal in 1930

Katholieke ziekenhuisjes

Het katholieke volksdeel wilde echter graag een eigen ziekenhuis. De eerste aanzet tot het oprichten van een rooms-katholiek ziekenhuis in Almelo stamt uit 1915, toen de deken H.A.P.C. van Waarden het voormalige huisje van de emeritus pastor-deken Reigers ter beschikking stelde aan de ziekenzorg. De zusters Franciscanessen ontfermden zich daar over de zieken, die in de twee bedden en de twee wiegjes van dit “mini-ziekenhuisje” werden verpleegd. De eerste katholieke huisarts van Almelo, dokter Peutz werd zonodig ingeschakeld.

Zowel de behuizing als de capaciteit waren natuurlijk te gering en al twee jaar later kocht het kerkbestuur een groter pand aan, gelegen aan de Grotestraat op de hoek met de Ootmarsgang. Het noodzakelijke bedrag voor aankoop en verbouwing van circa 30.000 gulden werd binnen een half jaar door de Almelose katholieken bijeen gebracht.

Het Sint Elisabeth ziekenhuis in Almelo

Het Sint Elisabeth ziekenhuis

Ook dit gebouw bleek al snel te klein te zijn en enkele jaren later kon, dankzij een forse bijdrage van de fabrikant F. ten Bos ( 38.000 gulden) een nieuw ziekenhuis gebouwd worden aan de verlengde Hofkampstraat. Architect Jan Stuyt, die eerder o.a. de Boerhavekliniek in Amsterdam had ontworpen maakte een ontwerp, dat in 1926 werd goedgekeurd. In 1928 werden het nieuwe moderne R.K. ziekenhuis St. Elisabeth en aanliggend rusthuis “Canisius” in gebruik genomen met 70 bedden en een operatiekamer. Het was gebouwd in een sobere traditionalistische baksteenarchitectuur. Architect TH.J. van Elsberg hield toezicht op de bouw.  Fabrikant F. ten Bos schonk enkele jaren later ook nog een ziekenhuiskapel.

In 1934 werd het ziekenhuis uitgebreid met een polikliniek en in 1956 werd aan het ziekenhuis  een nieuwe vleugel toegevoegd.

Het einde van het Sint Elisabeth ziekenhuis

Nadat het ruim 50 jaar in gebruik was, werd het Sint Elisabeth ziekenhuis in 1985 gesloten. Het (huidige) Twenteborg ziekenhuis werd geopend, waarmee het Pinses Irene ziekenhuis en het Sint Elisabeth ziekenhuis onder een dak kwamen.

Een deel van het ziekenhuis werd verbouwd tot appartementen en op het ziekenhuisterrein zijn sinds 1988 Theater Hof88, het Creatief centrum en de muziekschool gevestigd.